استخراج سنگ در ایران

استخراج سنگ در ایران به سال‌های بسیار دور باز می‌گردد. استفاده از سنگ‌ها در ساخت و ساز ساختمان‌های قدیمی نیز رواج زیادی داشته که از نمونه های بارز آن در بناهای تخت جمشید قابل مشاهده است. همچنین بناهای بسیار قدیمی مدفون در خاک نیز نشان از قدمت استفاده از سنگ در تزیین ساختمان‌ها می‌دهد. استخراج، اکتشاف، برش، حمل، ساب و مصرف سنگ‌های نما و ساختمانی ابتدا به روش سنتی انجام شده و به مرور پیشرفت‌های زیادی در این زمینه‌ها ایجاد شده است.

قنبر رحیمی که به ارباب قنبر معروف است، به علت خدماتی که در زمینه کشف معدن‌ها و استخراج سنگ‌های نما و معدنی داشته، به عنوان پدر صنعت سنگ ایران یاد می‌شود. ارباب قنبر در روستای سوه اصفهان به دنیا آمد و معادن بزرگی همچون معادن جوشقان و عباس آباد را کشف کرد. هم اکنون مجسمه این بزرگوار در یکی از میادین ایتالیا به نمایش گذاشته شده است.

تکنولوژی استخراج سنگ در ایران

در زمان‌های گذشته به دلیل عدم وجود اطلاعات زیاد در زمینه استخراج سنگ‌های ساختمانی و ابزارهای ابتدایی، استخراج سنگ‌ها کاری زمان بر و پر زحمتی بود و معمولا از معادن نزدیک به سطح زمین و معادن روباز استفاده می‌شد و استخراج سنگ‌ها به صورت دستی صورت می‌گرفت ولی به مرور زمان و در عصر کنونی در این عرصه پیشرفت‌های زیادی شده و از دستگاه‌های مخصوص برای استخراج سنگ استفاده می‌شود و امکان استخراج سنگ‌های زیرمینی نیز وجود دارد و استخراج سنگ‌ها راحت‌تر و سریع‌تر شده است.

قدمت سنگ‌های ساختمانی

تاریخچه استخراج سنگ در ایران و یا به عبارتی قدمت استفاده از سنگ با ساختن سرپناه به سال‌های بسیار دور باز می‌گردد و مشاهده آثارهایی همچون اهرام مصر و همچنین بناهای تاریخی ایران باعث شده که مورخان قدمت استفاده از سنگ‌ها را ۱۲ هزار سال پیش تخمین بزنند.

از دوران نوسنگی و پارینه سنگی که انسان‌ها با آهن آشنا نشده بودند، برای ساخت سرپناه از سنگ‌ها استفاده می‌کردند و به مرور زمان و با آگاهی بیشتر مردم شکل استفاده از سنگ‌ها تغییر کرد و به اشکال امروز درآمد. استفاده از سنگ‌های تزیینی بزرگ و جذاب در ساختمان سازی شروع شد و پیشرفت تکنولوژی باعث کاهش وزن سنگ‌ها، صیقل شدن سطح آن‌ها و در نتیجه افزایش زیبایی و استقامت آن‌ها شد.

معادن سنگ چیست؟

معادن سنگ به مکانی اطلاق می‌شود که در آن سنگ، سنگدانه، سنگ قواره‌ای، سنگ لاشه، سنگ لوح و شن و ماسه از زمین استخراج می‌گردد. از جمله سنگ‌های استخراج شده در معادن می‌توان به سنگ‌های مرمریت و سنگ‌های اسلب اشاره کرد.

انواع سنگ‌های ساختمانی استخراج شده

امروزه سنگ‌های زیادی از معادن ایران استخراج می‌شود که از جمله معروف‌ترین آن‌ها عبارت است از:

سنگ گرانیت

سنگ گرانیت از جمله سنگ‌های آذرین بوده که متداول‌ترین سنگ‌های ساختمانی محسوب می‌شود. این سنگ‌ها به رنگ‌های قرمز، قهوه‌ای، سیاه، شکلاتی، سبز، آبی و صورتی موجود بوده و به راحتی می‌توان آن را با دیگر عناصر موجود در ساختمان هماهنگ کرد. سنگ‌های گرانیت نفوذپذیری آب پایینی داشته و از مقاومت بالایی برخوردار می‌باشند.

سنگ تراورتن

سنگ تراورتن از جمله سنگ‌های رسوبی بوده که برای طراحی دکوراسیون ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سنگ‌ها در رنگ‌های کرم، خاکستری و سفید موجود بوده و جذابیت منحصر به فردی را به ساختمان می‌بخشد. سنگ‌های تراورتن اغلب برای نماهای مدرن و کلاسیک به کار برده می‌شود. مقاومت بالای سنگ‌های تراورتن باعث استفاده این محصول در نمای بیرونی ساختمان شده است.

سنگ مرمر

سنگ‌های مرمر از جمله سنگ‌های آهکی است که سطحی یکدست با رگه‌های متنوع دارد. این سنگ‌ها در رنگ‌های قرمز، سفید، زرد، سبز، ارغوانی و خاکستری به بازار عرضه می‌شود. سنگ‌های مرمر به دلیل هزینه پایین و مقاومت بالایی که دارند از محبوبیت بالایی برخوردار بوده و خریداران زیادی را در بازار به خود جذب کرده است.

سنگ مرمریت

مرمریت از دیگر سنگ‌های آهکی است که دارای طرفدارن بسیار زیادی در بین مهندسین ساختمان می‌باشد. این سنگ‌ها بافتی ریز و بلورین داشته و دارای طرح‌ها و رنگ‌های مختلفی است که می‌توان با توجه به سلیقه و دکوراسیون ساختمان خود، طرح و رنگی مشخص را خریداری کرد.

سنگ اسلب

سنگ‌های اسلب یکی از بهترین و پرطرفدارترین سنگ‌های ساختمانی به شمار می‌رود. این سنگ‌ها کاملا طبیعی بوده و به دلیل عدم وجود آلاینده در آن‌ها ، مناسب‌ترین سنگ برای نمای ساختمان خصوصا آشپزخانه‌ها محسوب می‌شود. اسلب‌ها ضد حریق بوده و در برابر آتش مقاوم می‌باشند. از این سنگ‌ها می‌توان در دیوارها و کف ساختمان استفاده کرد.

سنگ‌ها در انواع مختلف ،با بافت و رنگ متفاوت یکی از اجزای طبیعی است که استخراج سنگ در ایران برای ساختمان سازی به کار می‌روند. امروزه از سنگ اسلب مانند، سنگ گرانیت اسلب ، سنگ مرمریت اسلب برای زیبایی هر چه بیشتر فضای خانه استفاده می‌شود. هر سنگ ویژگی‌های منحصر بفردی دارد  که باعث می‌شود در مصارف گوناگونی از آن‌ها استفاده کرد . یکی از انواع سنگ‌ها تراورتن می‌باشد که سنگ ارزان قیمتی محسوب می‌شود دارای رنگ‌های متنوعی می‌باشد و در اکثر مواقع در فضای بیرونی استفاده می‌شود . سنگ تراورتن شباهت زیادی به سنگ مرمریت دارداما نسبت به آن  مقاومت کمتری دارند. از ترکیب دو سنگ مرمریت و تراورتن سنگ ترامیت به وجود آمده است که آهک بیشتر و وزن کمتری دارد .مرمریت  یکی از زیباترین سنگ‌ها می‌باشد که از جمله مهمترین ویژگی‌های آن به شمار می‌رود . این سنگ‌ها دارای طرح و رنگ متنوعی هستند . که از انواع آن می‌توان به سنگ چینی ، سنگ اونیکس و سنگ تراونیکس که از ترکیب سنگ اونیکس با تراورتن ایجاد می‌شود ، اشاره کرد . سنگ‌ مرمر و سنگ لایمستون سبت به سنگ‌های گرانیتی وزن و مقاومت کمتری دارند.