جهت ساخت و تولید سنگ‌های ساختمانی به لوازم و دستگاههای مختلفي نیاز خواهیم داشت. این دستگاه‌ها در هر مرحله با توجه به نیاز و کاربردی که وجود دارد، متفاوت خواهند بود. برای اینکه با دستگاه های فرآوری سنگ و تجهیزات مورد استفاده در صنعت سنگ آشنا شوید. ابتدا لازم است که اطلاعات جامع از چرخه کار در سنگبری‌ها داشته باشید که در این حین با ابزار و دستگاه‌های مورد نیاز در این صنعت نیز آشنا گردید.

تجهیزات مورد استفاده در صنعت سنگ

دستگاه برش سنگ

در تمامی سنگبری‌ها اولین مرحله تولید، برش سنگ است. ابتدا کوپ سنگ را از انبار کوپ خارج کرده و به خط تولید می‌آورند. دو نوع خط فرآوری و برش برای سنگ‌های ساختمانی وجود دارد. دو دستگاه برای برش سنگ در سنگبری ها وجود دارد که با نام‌های قله‌بُر و اره بر شناخته می‌شوند. هرکدام از این دستگاه‌ها را برای نوع خاصی از سنگ‌ها استفاده می‌كنند حال با هر کدام از این دستگاه به صورت مجزا آشنا خواهیم شد.

دستگاه اره بُر

از رایج ترین تجهیزات مورد استفاده در صنعت سنگ ، انواع دستگاه  اره بر هستند. دستگاه‌های اره بري دارای سه نوع الماس هستند. يكي از آنها روی واگنی ثابت می‌ماند و واحد تیغه گیر پایین می‌آید. نوع دوم تيغه گير در ارتفاع معینی ثابت می‌ماند و بلوک سنگ در راستای قائم به سمت بالا برده می‌شود. نوع سوم این دستگاه این است که در وضعیت قائم است و بلوک در راستای افقی حرکت می‌کند. دستگاه دیگر اره برُ با نام سخت بُر است که به جای تیغ‌های الماسی از براده چدنی و فولادی استفاده شده است،. اره‌هاي سخت برُ شامل چند تيغه است که بیشتر آن دارای ۱۵۰ عدد می‌باشد.

دستگاه قله‌بُر از مهمترین دستگاه های فرآوری سنگ

قله‌بُرها دارای ابعاد و اندازه‌های مختلفی هستند. در قله‌برها از تیغه‌های دایر‌ه ای شکل با جنس سگمنت الماسه استفاده می‌شود. قطر این دیسک‌ها از ۱۵ سانتیمتر و یا کمتر شروع و تا حدود ۳۰۰ سانتیمتر می‌رسد. در این روش کوپ سنگ مورد نظر توسط یک یا چند دیسک موازی به صورت همزمان برش داده می‌شود و به شکل پلاک در می‌آیند. نكته مهمی که در این روش وجود دارد این است که حدود ۲۰ درصد از قطر تیغه‌ها در عمق سنگ برای برش قرار می‌گیرد، اگر نیاز است که ابعاد برش را افزایش دهيد، باید قطر دیسکت‌ها را زیاد کنید.

دستگاه کوره

در گذشته برای خشک کردن سنگ‌های ساختمانی پس از برش از روش های قدیمی استفاده می‌کردند که بسیار زمان‌بر بوده است. اما امروزه با استفاده از کوره‌های تابشی سنگ‌های ساختمان را خشک می‌کنند. این سیستم به گونه‌ای است که می‌تواند در تمام فضای کوره گرمای متعادل ایجاد کند و با این کار استحکام بیشتری در سنگ ایجاد نماید. از دیگر مزیت‌های کوره این است که از ایمنی بالایی برخوردار هستند. مشعل‌هایی که با فشار گاز پایین عمل می‌کنند و به این ترتیب می‌توانند به بهترین شکل موجود ایمنی سیستم را افزایش دهد. با چندین مرحله کوره کردن سنگ می توان یک سنگ محکم و مقاوم را داشت.

تور و اپوکسی

از دیگر تجهیزات مورد استفاده در صنعت سنگ ، انواع اپوکسی و توری پشت سنگ است. بعد از اینکه سنگ‌ها به صورت کامل خشک شدند، مرحله زدن تور بر پشت آنها فرا می‌رسد. جهت استقامت بیشتر و محکم شدن سنگ به قسمت پشت آن توری می‌چسبانند. توری‌های مخصوص این کار که دارای سوراخ‌های ریزی هستند، را با چسبي به نام اپوکسی به پشت سنگ متصل می‌کنند. بعد از اینکه تور و چسب به خوبی به هم چسبیدند، می‌توان مجدد این سنگ‌ها را به داخل کوره ها فرستاد تا به صورت کامل فرآوری شوند.

در واقع با این عمل، سنگ می‌تواند استحکام خود را بالاتر ببرد و از شکستگی خود جلوگیری کند و در حین جابجایی آسیب نبیند. از اپوكسي پشت سنگ، بر روی سنگ نيز استفاده می‌شود تا اگر سنگ خلل و فرجی دارد پر شود. اين فرآيند بر روی سنگ نیز مقاومت و زیبايي ايجاد مي‌کند. اپوکسی زدن بر روی سنگ در مرحله بعدی پس از پر کردن پشت سنگ انجام می‌شود.

دستگاه شوینده سنگ از تجهیزات مورد استفاده در صنعت سنگ

بعد از طی کردن مراحل بالا سنگ وارد دستگاه شوینده می‌شود. این دستگاه دارای لقمه‌هایی مي‌باشد که مانند یک صابون قوی عمل کرده و به شدت سنگ‌هايي را كه در خط تولید در حال حرکت هستند را شستشو می‌دهد. پس از عبور از اين مرحله، سنگ مجدد به دستگاه خشک کن یا همان کوره ارسال می‌شود.  در اين مرحله نیز مجدداً سنگ را خشک می‌کند و از دستگاه یو وی عبور می‌دهد. دستگاه یو وی که به وسیله تابشی بر روی سنگ اثر می‌گذارد، روی سنگ فعل و انفعالاتي انجام مي‌دهد که باعث استحکام بیشتر سنگ می‌شود.

دستگاه ساب

از دیگر دستگاه های فرآوری سنگ كه در سنگبری ها استفاده می‌شود و اهميت بالايي دارد، دستگاه ساب است. دستگاه ساب كه در خط تولید با آن مواجه خواهیم شد، نیز مانند دستگاه شوینده دارای لقمه‌هایی می‌باشد که باعث ساییدگی سنگ و صیقلی و براق شدن آن می‌شود. اگرچه مراحل ساب سنگ ساختمانی متفاوت است اما بطور کلی، لقمه‌هاي اين دستگاه دارای سطح ضمخت و محكمي هستند که با سایش بر روی سنگ، باعث براق‌تر شدن و صيقلي‌تر شدن سنگ می‌شوند. وقتی سنگ، از این مرحله عبور می‌کند، بی نهایت صاف، يكدست و براق می‌شود. دستگاه ساب دارای انواع مختلفی است که شامل دستگاه ساب ۸ کله، ۱۲ کله، ۱۶ کله و غیره می‌شود. منظور از کله، تعداد ساینده‌هایی است که در این دستگاه به کار رفته تا عمل ساییدن سنگ را انجام دهد.

چرخه کار در سنگبری‌های دارای قله‌بُر

تجهیزات مورد استفاده در صنعت سنگ برای تولید انواع سنگ متفاوت است. مراحل ذکر شده تا به اینجا در مورد سنگبری‌هایي بود که برش سنگ اسلب دارند و از دستگاه های برش اره‌بري استفاده می‌کنند. در کارخانه هایی که سنگ تایل (سنگ با سايز كوچك‌تر از اسلب) برش داده می‌شود و ابعاد کوچکتر از اسلب دارند از دستگاه قله‌بر استفاده می‌شود. در این قسمت مرحله تور و اپوکسی استفاده نشده و بیشتر فرآوری سنگ صورت می‌گیرد. در قسمت برش سنگ‌ها در این کارخانه از دستگاه کله‌بر و طولی بر استفاده می‌شود. دستگاه طولي‌بُر به صورت استاندارد سنگ را به عرض ۴۰ سانتیمتر سایز می‌کند. دستگاه قله‌بُر  نیز برای برش سنگ در زمانی که شکستگی رخ دهد، استفاده می‌شود. بقیه مراحل تماماً به صورت کارخانه‌های اره‌بري که در قسمت قبلي ذکر شد، انجام می‌گیرد.