شاید برای شما هم پیش آمده باشد که نام سنگ رسوبی را در بین سنگ‌های ساختمانی شنیده باشید. این سنگ بر اثر رسوب کردن مواد در اعماق دریاچه‌ها یا رودخانه‌ها به وجود می‌آید. از این سنگ در صنایع مختلفی استفاده می‌کنند. کاربرد اصلی آن در صنعت ساخت و ساز می‌باشد که امروزه نیز جایگاه خوبی در این زمینه دارد. با توجه به اهمیت و محبوبیتی که این سنگ دارد، تصمیم داریم در این مطلب به معرفی انواع سنگ های رسوبی و کاربرد آنها بپردازیم.

تعریف سنگ رسوبی

در اعماق رودها و دریاها و دریاچه ها موادی وجود دارند که با گذشت زمان تحت فشار وارد شده از سنگینی آب قرار می‌گیرند. به مرور این مواد روی هم فشرده می‌شوند و رسوب می‌کنند. به این ترتیب سنگ‌های رسوبی ساخته می‌شوند. این سنگ از لایه‌های مختلفی تشکیل شده که هر لایه دارای ترکیبات مختلف می‌باشد. هر کدام از این لایه‌ها می‌توانند اطلاعات زمین شناسی زیادی درباره هر دوره‌ای داشته باشند، همین موضوع نشان دهنده اهمیت سنگ رسوبی است.

نحوه تشکیل انواع سنگ های رسوبی

دریاهایی که می‌شناسید که میلیون‌ها سال بستری برای مواد گوناگون بوده‌اند. این مواد از طریق رودها وارد می‌شده و در کف دریا جای گذاری می‌شدند. بخش عمده‌ای از این مواد را لاشه جانوران و گیاهان تشکیل می‌دهند و مواد معدنی موجود در بدن این جانداران توانسته بخش مهمی از این رسوبات را تشکیل دهد. حاصل جمع شدن این رسوبات سنگ‌هایی است که امروزه توسط انسان‌ها استخراج می‌گردد و در موارد مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. از نمونه این سنگ‌ها می‌توان به ریگ، شن، انواع سنگ‌های آهک و کنگلومرا اشاره کرد. مکان اصلی تشکیل هر کدام از این سنگ‌ها زیر آب بوده و بعدها تبدیل به سنگ شدند. هر کدام از این سنگ‌ها با توجه به نوع، مدت زمان ساخت، جنس و میزان فشردگی با هم متفاوت هستند. از این رو هر کدام کاربرد مختص به خود را دارند.

ویژگی‌های انواع سنگ های رسوبی

ویژگی و مزایای زیادی که در این نوع سنگ وجود دارد، باعث شده تا محبوبیت بالایی در بین افراد داشته باشد. اصلی‌ترین ویژگی این سنگ مقاومت بالای آن است. به علت نحوه تشکیل این سنگ‌ها، آنها بسیار مقاوم هستند، به علت این مقاومت نیز می‌توانند وزن‌های زیادی را هم تحمل کنند. تنوع بالا در طرح و رنگ سنگ‌های رسوبی از دیگر مزیت‌های آن می‌باشد. به علت بافتی که این سنگ دارد، سطح روی آن زبر است و از استحکام بالایی برخوردار می‌باشد. شکل زیر این نوع سنگ‌ها بسیار بالا است و می‌توان آن را در هر ابعاد و سایز برش داد. بعلاوه، از طریق پذیری مطلوبی برخوردار است و می‌تواند سطحی شفاف و براق داشته باشد.

 کاربرد سنگ‌های ساختمانی رسوبی

گفته شده انواع سنگ های رسوبی به علت مزایای فراوانی که دارد، کاربردهای فراوانی را نیز خواهند داشت. یکی از اصلی‌ترین مصالح ساخت و ساز همین سنگ‌ها هستند. قابلیت برش بالا، مقاومت در حرارت، مناسب برای انواع شرایط آب و هوایی و ساب پذیری بالا همگی باعث شده تا از سنگ رسوبی در بخش و صنایع متعددی استفاده کنند. برخی از کاربردهای این سنگ شامل موارد زیر می‌گردد.

• ساختن نما
• ساخت دیوار
• استافده به عنوان سنگ راه پله
• ساخت ستون
• ساخت آبنما
• طراحی نمای داخلی
• کفپوش ساختمان‌ها

انواع سنگ های رسوبی را بشناسید

این سنگ‌ها را با توجه به نوع ساقه و ویژگی‌هایی که دارند به انواع مختلفی تقسیم می‌کنند، اما به طور کلی این سنگ دارای چهار دسته است که به سیلیس، بیوشیمیایی، شیمیایی و آهکی هستند. سنگ‌های ساختمانی هرکدام در یکی از این دسته‌ها قرار می‌گیرند. جهت آشنایی بیشتر با سنگ‌های ساختمانی رسوبی در ادامه به چند مورد از آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

سنگ آهک

یکی از شناخته‌ترین سنگ‌های رسوبی، سنگ آهک ساختمانی می‌باشد. از سنگ آهک در همه جای دنیا استفاده می‌کنند، علت آن هم فراوانی منابع این سنگ در کنار کاربرد و مزایای گوناگون آن است. از این سنگ‌ها در کشاورزی، ساختمان سازی و سایر صنایع بسیار استفاده می‌کنند. کاربرد سنگ آهک در ساختمان سازی نیز بسیار مشهود است. از نمونه‌های فشرده سنگ آهک برای نما و کف ساختمان استفاده می‌کنند که باعث هرچه زیباتر شدن ساختمان می‌گردد. از بلوک‌هایی که از سنگ آهک ساخته می‌شوند، نیز در حاشیه نما و بی پنجره به شکل مستقیم یا غیر مستقیم بهره می‌گیرند.

سنگ مرمر

نام یکی دیگر از سنگ‌های رسوبی سنگ مرمر است. این سنگ در نمونه‌های متنوع با طرح‌ها و رنگ‌های متفاوتی در طبیعت وجود دارد. نوع ساخت و تشکیل این سنگ باعث شده تا برش پذیری خوبی داشته باشد. این مزیت منجر به انجام برش سنگ مرمر با ضخامت‌های مختلف می‌شود. از جمله کاربردهای سنگ مرمر می توان به کارگیری در ساختمان‌های لوکس، ساخت لوازم دکوراتیو ، مجسمه و انواع مصنوعات سنگی اشاره داشت. صیقلی بودن سنگ مرمر و قابلیت شستشوی آسان این سنگ، باعث شده تا از آن به عنوان یک مصالح مهم و کاربردی یاد کنند.

مزایا و معایب سنگ‌های رسوبی:

مزایا:

1. استحکام و پایداری: سنگ‌های رسوبی به خاطر ساختار متراکم و محکمشان، از استحکام بالایی برخوردارند. این سنگ‌ها قادر به تحمل وزن و فشارهای ساختمانی هستند و به عنوان مصالحی مقاوم در سازه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

2. زیبایی و ظاهر طبیعی: سنگ‌های رسوبی با الگوها و رنگ‌های طبیعی خود، جذابیت و زیبایی ویژه‌ای به فضاهای ساختمانی می‌بخشند. این سنگ‌ها با ارائه جلوه‌های طبیعی، به طراحی ساختمان‌ها اصالت و شخصیت می‌دهند.

3. مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی: به دلیل مقاومت بالای سنگ‌های رسوبی در برابر رطوبت، تغییرات دما و شرایط آب و هوایی سخت، از آن‌ها به عنوان مصالحی مناسب در ساختمان‌هایی که در معرض شرایط جوی دشوار قرار دارند، استفاده می‌شود.

4. عایق حرارتی و صوتی: ساختار متراکم سنگ‌های رسوبی آن‌ها را به عایق‌های حرارتی و صوتی خوبی تبدیل کرده است. این ویژگی‌ها باعث کاهش مصرف انرژی در ساختمان و ایجاد آرامش و راحتی بیشتر در فضای داخلی می‌شود.

معایب:

1. هزینه: برخی از سنگ‌های رسوبی، به ویژه سنگ‌های با کیفیت بالا، هزینه بیشتری دارند. استفاده از این سنگ‌ها ممکن است هزینه‌های پروژه ساختمانی را افزایش دهد. همچنین، هزینه نصب و نگهداری این سنگ‌ها نیز می‌تواند بالا باشد.

2. حساسیت به شکستگی: بعضی از سنگ‌های رسوبی به دلیل ساختار خاص خود، حساسیت بیشتری به شکستگی دارند. در صورت عدم رعایت نکات فنی و نصب صحیح، ممکن است ترک‌ها و شکستگی‌های ناخواسته در ساختمان ایجاد شود.

3. نیاز به مراقبت و نگهداری: برخی از انواع سنگ‌های رسوبی نیازمند نگهداری و مراقبت‌های دوره‌ای هستند. برای حفظ زیبایی و دوام این سنگ‌ها، باید به صورت منظم پاکسازی و تعمیرات لازم انجام شود.

4. محدودیت‌های طبیعی: در برخی مناطق جغرافیایی، دسترسی به سنگ‌های رسوبی ممکن است محدود باشد. این محدودیت می‌تواند استفاده از این نوع سنگ‌ها را در پروژه‌های ساختمانی آن مناطق دشوار کند.

سنگ تراورتن از دیگر انواع سنگ های رسوبی

سنگ‌های تراورتن در واقع نمونه‌ای از سنگ آهک هستند که با رسوب سریع کربنات کلسیم تشکیل می‌شوند. یکی از مشخصه‌های اصلی وجود حفره‌ها در سطح جهان می‌باشد. کاربرد اصلی این سنگ در نما، روکش دیوار و در برخی از کفپوش‌ها است. سنگ رسوبی از تنوع رنگی بالا و جذابی بهره‌مند است. ثبات رنگی سنگ‌های رسوبی بر همگان واضح است و در هیچ شرایطی تغییر رنگ نمی‌دهد. سنگ تراورتن طبع خنکی دارد، به همین دلیل از آن در مناطق گرمسیری به ویژه به عنوان سنگ مناسب استخر و در کناره‌های آن استفاده می‌کند.