استفاده از سنگ‌ ساختمانی در پروژه‌های عمرانی به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد آنها، روز به روز در حال افزایش است. سنگ‌ها به عنوان یک ماده طبیعی، به خاطر مقاومت بالا، جلاپذیری، مقاومت در برابر سایش و ضربه، قابلیت شستشو و تحمل حرارت، در دکوراسیون داخلی و نمای خارجی ساختمان‌ها به کار می‌روند. برای درک بهتر این صنعت، داشتن یک واژه‌نامه تخصصی در زمینه سنگ‌های ساختمانی ضروری است. این مقاله به بررسی واژه‌نامه تخصصی سنگ ساختمانی پرداخته و به تعریف و تاریخچه انواع سنگ‌ها و اصطلاحات مرتبط می‌پردازد.

1. تعریف سنگ همراه با تخصص سنگ

سنگ‌ها به‌عنوان مواد جامدی که از یک یا چند کانی یا ماده معدنی تشکیل شده‌اند، تعریف می‌شوند. به طور کلی، سنگ‌ها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

• سنگ‌های رسوبی: این سنگ‌ها از ته‌نشینی مواد معدنی در بستر آب یا در زمین‌های خشک تشکیل می‌شوند.
• سنگ‌های آذرین: این نوع سنگ‌ها از تبلور مواد مذاب (ماگما) ایجاد می‌شوند و به دو دسته آذرین درونی و آذرین بیرونی تقسیم می‌شوند.
• سنگ‌های دگرگونی: این سنگ‌ها به دلیل فشار و دماهای بالا تغییر شکل می‌دهند و ویژگی‌های جدیدی پیدا می‌کنند.

2. سنگ تراورتن (Travertine) +تخصص سنگ

تاریخ کشف و استخراج سنگ تراورتن به دو دهه قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. نام تراورتن از کلمه‌ای به نام Tiburtinus گرفته شده که به شهر باستانی در ایتالیا مربوط می‌شود. رومیان از این سنگ برای ساخت آثار عظیم و مشهور خود، مانند کولوسئوم، استفاده کردند. وجود حفره‌ها و خاصیت جذب آب این سنگ، آن را برای استفاده در نمای ساختمان‌ها بسیار مناسب کرده است.

3. سنگ گرانیت (Granite)

سنگ گرانیت‌ نوعی سنگ آذرین درونی هستند که با بافت دانه درشت خود شناخته می‌شوند. این سنگ از کلمه لاتین “Granum” به معنی دانه گرفته شده است. گرانیت به عنوان یکی از مقاوم‌ترین سنگ‌ها شناخته می‌شود و در بناهای تاریخی و مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرد. قدمت استفاده از این سنگ به ۱۲ هزار سال پیش برمی‌گردد.

4. سنگ مرمریت (Marble)

مرمریت به‌عنوان یکی از زیباترین و متنوع‌ترین سنگ‌ها شناخته می‌شود. تاریخچه استفاده از آن به تمدن بین‌النهرین برمی‌گردد، جایی که از مرمریت برای شکل دادن به احجام مختلف استفاده می‌شد. در قرن هشتم قبل از میلاد، یونانیان از مرمریت برای مجسمه‌سازی استفاده می‌کردند و رم باستان این سنگ را در پروژه‌های بزرگ خود به کار برد.

5. سنگ مرمر (Onyx)

سنگ مرمر، که به نام اونیکس نیز شناخته می‌شود، نوعی سنگ دگرگونی است که در قرون وسطی در انگلستان به‌طور گسترده استفاده می‌شد. این سنگ با رنگ‌های متنوع و شفافیت خاص خود، در ساخت بناهای تاریخی مهمی همچون تاج محل و معبد بیرلا به کار رفته است.

6. سنگ چینی (Crystal Stone)

سنگ چینی یا سنگ کریستال از خانواده سنگ مرمریت است و به دلیل داشتن کانی‌های کوارتز و کلسیت، از زیبایی و مقاومت بالایی برخوردار است. برخی از افراد به اشتباه این سنگ را به چین نسبت می‌دهند، در حالی که نام آن به رنگ روشن و ظاهری شبیه ظروف چینی اشاره دارد.

7. سنگ لایم استون (Limestone)

لایم استون یکی از قدیمی‌ترین سنگ‌ها است که به عنوان سنگ آهکی و رسوبی شناخته می‌شود. این سنگ به‌دلیل قیمت مناسب و رنگ یکسان، انتخابی محبوب در پروژه‌های ساختمانی است. لایم استون معمولاً در رنگ‌های روشن یافت می‌شود و یکی از متداول‌ترین سنگ‌ها در صنعت ساختمان است.

8. سنگ گیوتین (Guillotine)

سنگ گیوتین از تکه‌های سنگی به‌دست‌آمده از دستگاه گیوتین تشکیل می‌شود. این سنگ به‌طور معمول در معادن یزد و دیگر مناطق استخراج می‌شود و به‌عنوان سنگ قیچی نیز شناخته می‌شود.

9. سنگ بادبر

سنگ بادبر با سطح زبر و فرآیند تولیدی خاص خود، به دو صورت دستی و ماشینی تولید می‌شود. این سنگ در اندازه‌های مختلفی مانند راسته، کله و نبشی عرضه می‌شود و در پروژه‌های مختلف ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

10. سنگ تراونیکس (Traonyx)

تراونیکس از ترکیب سنگ‌های تراورتن و مرمر به‌وجود می‌آید و از نظر زیبایی و کیفیت، مورد توجه طراحان داخلی قرار دارد. این سنگ معمولاً دارای چند نوع است که شامل جنگی، کارمانیا، یزد و چوبی می‌شود.

11. سنگ آنتیک (Antique Stone)

سنگ آنتیک به‌عنوان یکی از گزینه‌های جذاب در دکوراسیون داخلی، از خرده سنگ‌های طبیعی و مصنوعی تشکیل می‌شود. این سنگ‌ها به‌طور معمول از سنگ تراورتن یا سمنت پلاست ساخته می‌شوند و به‌دلیل ظاهر زیبا و تاریخی خود، در پروژه‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.

12. سنگ بازالت (Basalt)

بازالت یکی از سنگ‌های آذرین است که ناشی از ذوب جزئی مواد شهاب‌سنگی است و در سیارات دیگر نیز وجود دارد. این سنگ به‌دلیل مقاومت و دوام بالای خود، در ساخت صندلی‌های استادیوم و سنگ‌فرش خیابان‌ها به‌کار می‌رود.

13. سنگ کوارتزیت (Quartzite)

کوارتزیت نوعی سنگ دگرگونی است که از دگرگونی ماسه‌سنگ در فشار و دماهای بالا به‌وجود می‌آید. این سنگ به دلیل مقاومت و زیبایی بالای خود در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

14. اصطلاحات مرتبط با سنگ‌های ساختمانی

• آهک ساختمانی (Building Lime): نوعی آهک که در ساخت و ساز به‌کار می‌رود و برای استحکام و چسبندگی مصالح استفاده می‌شود.
• ملزومات ساختمانی (Building Codes): مجموعه قوانین و استانداردهایی که برای ساخت و سازهای ایمن و کارآمد تعریف شده‌اند.
• بازرس ساختمان (Building Official): فردی که مسئول نظارت بر مراحل ساخت و اطمینان از رعایت استانداردها و قوانین ساختمانی است.
• کارفرما، مالک ساختمان (Building Owner): شخصی که مالک یک پروژه ساختمانی است و مسئولیت‌های مالی و مدیریتی آن را بر عهده دارد.

15. نتیجه‌گیری در مورد تخصص سنگ

سنگ‌های ساختمانی به‌عنوان یکی از مصالح اصلی در صنعت ساخت و ساز، ویژگی‌ها و تاریخچه غنی‌ای دارند. آشنایی با انواع سنگ‌ها و اصطلاحات مرتبط با آن‌ها به طراحان، معماران و سازندگان کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را برای پروژه‌های خود انجام دهند. واژه‌نامه تخصصی سنگ‌های ساختمانی، ابزاری ارزشمند برای درک بهتر این صنعت و انتخاب‌های متنوع در پروژه‌های عمرانی به شمار می‌آید. با توجه به روند رو به رشد استفاده از سنگ‌ها در دکوراسیون داخلی و نمای ساختمان‌ها، آگاهی از ویژگی‌ها و تاریخچه این مصالح می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌تری منجر شود.