یکی از مهم‌ترین و البته پرطرفدارترین سنگ‌های ساختمانی سنگ تراورتن می‌باشد. سنگ‌های تراورتن یک نوع خاص و جذاب سنگ آهک هستند. در گذشته از این سنگ بیشتر در معماری و آثار هنری در کوه‌های ایتالیا استفاده می‌شد. امروزه در بسیاری از کشورها نظیر ایران ترکیه و مکزیک هم کاربرد دارد. این سنگ بسته به موجدار یا بی‌موج بودن، جنس، کیفیت و رنگ در درجه بندی و سورت‌های متفاوت قرار می‌گیرد. در این مقاله قرار است در مورد انواع درجه بندی سنگ های تراورتن و معیارهای آن سخن به میان آوریم. تا انتهای مقاله ما را همراهی نمایید.

منظور از درجه بندی سنگ چیست؟

درجه بندی در لغت به معنای جداسازی و تفکیک است. هر کالا یا محصول، بر اساس نوع، رنگ، جنس و کیفیت به یک گونه خاص طراحی می‌گردد که در اصطلاح به آن درجه بندی می‌گویند. درجه بندی سنگ های تراورتن هم یعنی تفکیک و جداسازی سنگ تراورتن.

بر این اساس سنگ های تراورتن بر اساس معیارهای مشخصی از هم تفکیک و جداسازی خواهند شد. پرتنوع‌ترین و البته پیچیده ترین درجه بندی، مربوط به انواع سنگ تراورتن است که دارای بیشترین سورت بندی می‌باشد. البته ناگفته نماند که درجه بندی سنگ های تراورتن خیلی دقیق‌تر و سخت‌تر از دیگر سنگ‌ها است، زیرا به طور کلی بازی رنگ در سنگ‌های تراورتن به خاطر وجود هاله‌ها در سطح سنگ بسیار زیاد است.

اهمیت درجه بندی سنگ های تراورتن

بسیاری از سنگ‌ها بخصوص سنگ تراورتن جزء آن دسته سنگ‌ها هستند که در نمای بیرونی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند، پس بهتر است از نظر ظاهری زیبا باشند. سنگ‌هایی که درجه بندی شده باشند، اصولا از نظر ظاهری شبیه به هم هستند و به کارگیری و استفاده از آنها در نمای ساختمان موجب زیبایی چشمگیر و منحصر به فرد ساختمان خواهد شد. پس با تمام این اوصاف علاوه بر زیبایی درجه بندی کردن سنگ، در تشخیص کیفیت اصلی سنگ‌ها به شما کمک شایانی خواهد کرد.

معیارهای مهم در درجه بندی سنگ

در همه سنگ‌های ساختمانی به خصوص سنگ تراورتن برای درجه بندی از معیارهای خاصی استفاده می‌شود که در ادامه معیارها و خصوصیات مهم را مورد توجه قرار می‌دهیم.

ابعاد سنگ تراورتن

سنگ تراورتن، همانطور که اشاره شد، در ابعاد مختلفی برای استفاده در ساختمان‌ها در نظر گرفته می‌شود. این ابعاد به طور معمول شامل ابعاد مربعی ۶۰ در ۶۰ سانتی‌متر، ۸۰ در ۸۰ سانتی‌متر، یک در یک متر و ریزبار می‌شوند. برای بدنه داخلی و نمای ساختمان، ابعاد ۴۰ طولی نیز استفاده می‌شود.

در سنگ‌های تراورتن، اصطلاح “۴۰ طولی” به معنای سنگی است که عرض آن ۴۰ سانتی‌متر است و طول آن آزاد است، به این معنی که طول سنگ ممکن است تا ۳ متر هم برسد. از این جهت، آن را به عنوان “۴۰ طولی” شناخته می‌شود. همچنین، سنگ‌های با ابعاد ۲۰، ۳۰، ۵۰ و ۶۰ طولی نیز بسته به نیاز و طراحی ساختمان در نمای داخلی و خارجی استفاده می‌شوند.

کیفیت سنگ از عوامل مهم در درجه بندی سنگ های تراورتن

از دیگر پارامتر یا معیارهای مهم که در درجه بندی تراورتن مورد توجه خاصی قرار می‌گیرد، کیفیت آن می‌باشد. البته کیفیت فرآوری سنگ‌های تراورتن در حد بسیار زیادی به تکنولوژی به کار رفته در آن برمی‌گردد. چون پارامترها یا معیارهایی نظیر سالم بودن لبه‌های سنگ، ساب سنگ، ضخامت سنگ و گونیا بودن آن در وهله اول به نوع فرآوری سنگ مرتبط است.

با وجود موارد بالا ترک و پوسیدگی، بازی رنگ، شیارهای ناهمگون و وجود خلل و فرج‌های این سنگ هم به معدن یا خاستگاه سنگ مربوط است. هرگونه عیب و ایرادی که در سنگ وجود داشته باشد، موجب عدم بازارپسندی سنگ تراورتن شده و در نهایت موجب افت قیمت آن خواهد شد. به همین دلیل بهتر است که کارخانه‌داران هنگام خرید کوپ سنگ از معادن، دقت بسیار بالایی داشته باشند تا کوپ مرغوب را خریداری کنند، تا در تولید و فرآوری دچار مشکل نشوند. در صورت داشتن کیفیت‌های متفاوت، سنگ های تراورتن را در دسته‌های سوپر، ممتاز، درجه یک و درجه دو قرار می‌دهند.

ضخامت سنگف

ضخامت سنگیکی از موارد مهم در درجه بندی سنگ های تراورتن به حساب می‌آید. تمام سنگ‌های ساختمانی به خصوص سنگ تراورتن کاربردهای فراوان و گسترده‌ای را در دکوراسیون ساختمان و مراکز تجاری دارند. نکته حائز اهمیت این است که ضخامت سنگ‌ها ارتباط مستقیمی با کاربرد آن سنگ دارد. یعنی بسته به ضخامت هر کدام از سنگ‌های تراورتن آنها را در یک جا یا مکان خاصی مورد استفاده قرار می‌دهند. به عنوان نمونه انواع سنگ پله به دلیل اینکه پاخور فراوانی دارند، باید ضخامت خیلی بیشتری داشته باشند. پس نمی‌توان از سنگ‌های با ضخامت کمتر در این زمینه استفاده کرد. سنگ‌های پله اصولا باید ضخامت ۳ و ۴ سانتی متر، سنگ‌‌های فرشی با ضخامت ۱٫۸ و ۲ و سنگ‌های نما با ضخامت ۱٫۵ تا ۲ سانتی متر باشد.

رنگ سنگ از عوامل مهم در درجه بندی سنگ های تراورتن

سنگ‌های تراورتن همانند دیگر محصولات در رنگ‌های زیادی به بازار عرضه می‌شوند. البته ناگفته نماند وجود رنگ‌های متنوع و متعدد در این سنگ یک نعمت خدادادی به حساب می‌آید. هر سنگ از تراورتن که از معدن‌ها استخراج می‌شود، دارای رنگبندی متفاوتی است. به عنوان نمونه بعضی از تراورتن‌ها از رنگ تیره و بعضی از رنگ‌های روشن برخوردار هستند. هرچند سنگ‌ها از رنگ تیره به دور و در دسته سنگ‌های روشن قرار گیرند، قطعاً هواداران بیشتری هم خواهند داشت. رنگ‌های قرمز، سیلور، شکلاتی، سفید، زرد، گردویی، کرم و غیره جزء رنگ‌های این سنگ هستند که در درجه بندی تراورتن نقش دارند.

طرح سنگ‌های تراورتن

علاوه بر رنگ‌هایی که در قسمت پیش عنوان نمودیم، طرح سنگ تراورتن هنگام درجه بندی مورد توجه قرار می‌گیرد. سنگ هر معدن ممکن است دارای طرح ها و مدل‌های مختلفی باشد یا حتی فقط دارای یک طرح و مدل باشند. نامگذاری طرح‌ها قاعدتا بر اساس معیار خاص نبوده و به سلیقه افراد، دانش و یافته‌های آنها بستگی دارد. این سنگ در طرح‌های موجدار، بی موج هاله دار ابروبادی بدون هاله و دانه ریز در بازار موجود است. هر کدام از این طرح‌ها هم بر درجه بندی سنگ های تراورتن اثر مستقیمی‌خواهد داشت.

نتیجه گیری

سنگ تراورتن یکی از سنگ‌های طبیعی است که به دلیل ترکیبات، ظاهر و ویژگی‌های فیزیکی خاص خود از سایر سنگ‌ها متمایز می‌شود. این سنگ از رسوبات کربنات کلسیم در محیط‌هایی مانند چشمه‌های آب گرم و غارهای آهکی تشکیل می‌شود. تخلخل موجود در سنگ تراورتن ناشی از تبخیر دی اکسید کربن در محیط است که فضاهای خالی را ایجاد می‌کند. این فضاها می‌توانند توسط بتونه یا مواد پرکننده دیگر پر شوند، و رنگ مواد پر کننده سطوح آن را به صورتی منحصر به فرد می‌سازد که قابل تشخیص است.