عوامل محیطی بسیاری وجود دارند که می‌توانند بر روی سنگ اثر بگذارند و باعث فساد در سنگ شوند. تا به حال عامل اصلی فساد سنگ  ساختمانی، نمک‌های محلول در آنها شناسایی شده است، البته عوامل دیگری نیز وجود دارند که در این امر نقش اساسی را ایفا می‌کنند. سنگ‌های ساختمان یکی از اصلی‌ترین متریال ساخت و ساز می‌باشند پس فساد در آن ها یک موضوع مهم و قابل توجه است. سعی داریم در این مطلب به خوبی به این مشکل بپردازیم تا شما بیشتر با آن آشنا شوید.

عوامل موثر بر فساد در سنگ ساختمانی

عوامل متعددی وجود دارند که باعث فاسد شدن سنگ ساختمانی می‌شوند. این عوامل را می توان به دو دسته عوامل فیزیکی و شیمیایی تقسیم بندی کرد. علت اصلی فساد این است که موادی با کانی‌های سنگ واکنش نشان می‌دهند و باعث تغییر در سنگ می‌شوند. از جمله این مواد می‌توان به نمک‌های محلول در آن اشاره داشت. این فسادها از نوع شیمیایی بوده و براساس ترکیب شدن با سنگ حاصل می‌شوند. عوامل فیزیکی نیز بر این مسئله  تاثیر گذار هستند. از جمله این عوامل می‌توان به انبساط و انقباض‌های سنگ در اثر سرما، وجود آلودگی در محیط، پوسیدگی سنگ و آتش اشاره داشت. حال هر کدام این عوامل تاثیر گذار بر فساد سنگ را به طور خلاصه شرح می‌دهیم.

پوسیدگی فلزات و فساد در سنگ

یکی از عواملی که در فساد سنگ ساختمانی نقش به سزایی دارد، پوسیدگی فلزات است. زمانی که آب باران به سطوحی که مسی یا فلزی است برخورد داشته باشد و این فرآیند مداوم تکرار شود، لکه‌های بزرگی در سطح سنگ آهکی ایجاد می‌کند. زنگ زدگی‌هایی که بر اثر سطوح فلزی بر روی سنگ و یا بخش‌های مختلف آن ایجاد می‌شود به سختی از بین رفته و آسیب‌های جدی به سنگ وارد می‌کند. این اتفاق بیشتر در سنگ‌های نمایی که در کنارشان قطعات آهنی و فولادی دارند، رخ می‌دهد. با توجه به این موضوع به سازندگان توصیه می‌شود در زمان نصب سنگ نما از قطعات فلزی ضد زنگ استفاده کنند.

آلودگی محیط و تخریب سنگ ساختمانی

عامل بعدی که بر روی فساد در سنگ می‌تواند تاثیر زیادی داشته باشد، آلودگی محیط است. سطح رویی برخی از سنگ‌ها قابلیت شستشو را دارد، اما برخی از سنگ‌های ساختمانی این قابلیت را ندارند. در سنگ‌هایی که آهکی هستند، سولفات کلسیم که بر روی آنها حاصل می‌شود را می توان به وسیله آب شستشو داد. در سنگ‎هایی که قابل شستشو نیستند، سطح سنگ با دوده‌ها و آلودگی‌ها سیاه می‌شود و باعث ایجاد پوسته‌های سخت و برآمدگی‌های روی سنگ می‌گردد. سنگ هایی مانند سنگ مرمر زمانی که در هجوم اسیدها و آلودگی‌های هوا قرار می‌گیرند به مرور زمان سطح صیقلی آنها از بین می‌رود و زبر می‌شوند.بنابراین، در هنگام انتخاب سنگ باید بر تاثیرات آب و هوایی بر سنگ‌های ساختمانی دقت شود.

یخ زدگی سنگ و تخریب آن

برخی از قسمت‌های ساختمان بیشتر از سایر بخش‌ها در معرض یخ زدگی قرار دارند. این قسمت‌ها شامل درپوش سایبان پنجره‌ها، کرسی بنا و غیره می‌شود. حال توصیه می‌گردد که برای این قسمت از ساختمان از سنگ‌هایی استفاده کنید که تراکم آنها بالا باشد و جذب آب حداقلی داشته باشند. اگر سنگ تخلخل بالایی داشته باشد در زمان بارش باران آب باران را به خود جذب می‌کند و در زمان سرما این آب یخ می‌زند و باعث تخریب سنگ می‌شود. سنگ آهک و دولومیت نسبت به ماسه سنگ‌ها بیشتر در معرض تخریب بر اثر یخ زدگی هستند. سنگ‎‌هایی مانند مرمر و گرانیت به علت تراکم بالا، خیلی کمتر تحت تاثیر یخبندان قرار می‌گیرند.

فساد در سنگ بر اثر نمک‌های محلول در سنگ

زمانی که رطوبت موجود در هوا به همراه نمک‌های محلول در سطح سنگ تبخیر شود، مقداری نمک به صورت شوره و لایه‌ای در خلل و فرج سنگ باقی می‌ماند. با ادامه‌دار شدن این تبخیر رطوبت و افزایش حجم بلورها سنگ را پوسته پوسته می کند. با توجه به این موضوع سنگ‌های متخلخل در برابر نمک‌های محلول حساسیت بیشتری دارند. در نتیجه باید به این موضوع توجه داشته باشید که در مکان‌هایی که رطوبت وجود دارد، از سنگ‌های با تخلخل بسیار کمتر استفاده کرد. وقتی سنگ تخلخلی نداشته باشد مسیر برای نفوذ رطوبت‌ها بسته است.

تخریب و فساد در سنگ بر اثر آتش

فساد و تخریب سنگ بر اثر آتش سوزی جزء مواردی است که به ندرت اتفاق می‌افتد، اما باید حتما آن را جدی بگیریم. آتش گرفتن سنگ می‌تواند تحت چندین عامل صورت بگیرد که حتما با روش‌های پیشگیری باید از بروز آن‌ها جلوگیری کرد. سنگ‌هایی مانند مرمر، گرانیت و ماسه سنگ در مواجهه با آتش، خرد و سیاه می‌شوند و از بین می‌روند. نکته جالب توجه این است که سنگ‌های آهکی تحت تاثیر آتش قرار نمی‌گیرند و آتش به آن‌ها خسارت جدی وارد نمی‌کند. سنگ‌های ساختمانی که به رنگ روشن هستند، با برخورد با آتش به علت اکسید شدن آهن موجود در آنها برای همیشه رنگ صورتی پیدا می‌کنند و دیگر نمی‌توان آنها را به هیچ نحوی اصلاح و یا ترمیم کرد.